Εξετάσεις αίματος: Ο φόβος μικρών και μεγάλων!
Συγγραφέας: Παναγιώτας Μελή, Νοσηλεύτριας-Αιμολήπτριας Διαγνωστικού Κέντρου
Όλοι οι μικροί αθλητές θα χρειαστεί να περάσουν κάποιο ιατρικό έλεγχο ώστε να διαπιστωθεί αν πληρούν τα κριτήρια συμμετοχής τους σε αθλητικές δραστηριότητες. Μεταξύ άλλων ο προαθλητικός έλεγχος μπορεί να περιλαμβάνει κάποιο βασικό αιματολογικό έλεγχο, διαδικασία που συνήθως προκαλεί φόβο και άγχος, τόσο σε μικρά αλλά και σε μεγαλύτερα παιδιά.
Οι γονείς πρέπει να είναι καλά προετοιμασμένοι για αυτές τις καταστάσεις, ώστε να μπορέσουν αποτελεσματικά να βοηθήσουν το παιδί. Συχνά η πρώτη αντίδραση των γονιών είναι να καθησυχάσουν το παιδί λέγοντας του πως "δεν θα πονέσει καθόλου", ωστόσο αυτή είναι μια τακτική που δεν προσφέρει ουσιαστική βοήθεια.
Είναι πολύ σημαντικό να μιλήσουμε στο παιδί με ειλικρίνεια για όσα θα συμβούν, εξηγώντας τη διαδικασία, με λόγια ανάλογα της ηλικίας του. Στην ερώτησή του αν θα πονέσει, μπορούμε να απαντήσουμε διπλωματικά, αναφερόμενοι σε μια δική μας αιμοληψία, αναφέροντας δικές μας εμπειρίες, όπως επί παραδείγματι "κάποιες φορές πόνεσα λίγο, ενώ άλλες λιγότερο".
Πολύ βοηθητικό, επίσης, είναι να προετοιμάζουμε το παιδί για να μην βρεθεί προ εκπλήξεως. Η σχέση του παιδιού με τον χρόνο επηρεάζεται από την ηλικία του. Στα μικρότερα παιδιά δεν ωφελεί να τα ενημερώσουμε αρκετά νωρίτερα, καθώς θα επιτείνουμε το άγχος τους. Αρκεί μια αναφορά στο προγραμματισμένο ραντεβού για την εξέταση αίματος το πρωί πριν φύγουμε από το σπίτι, στην οποία θα πρέπει να περιγράψουμε που θα πάμε, ποιον θα συναντήσουμε, καθώς και το λόγο για τον οποίο χρειάζεται να γίνει η εξέταση. Για τα μεγαλύτερα παιδιά αυτό καλό είναι να γίνει 2-3 ημέρες νωρίτερα.
Ο πόνος και ο τρόπος που ο καθένας τον εκφράζει είναι μια υποκειμενική κατάσταση, ειδικά για τα μικρά παιδιά, τα οποία συχνά χρησιμοποιούν την λέξη "πόνος" για να εκφράσουν άγχος ή φοβία. Αυτό θα πρέπει να το γνωρίζουν οι γονείς και να μην απορρίπτουν το παιδί που παραπονιέται για πόνο με το που το αγγίζει ο γιατρός.
Κατά τη διάρκεια της εξέτασης οι γονείς πρέπει να βρίσκονται μαζί με το παιδί και οι επαγγελματίες υγείας θα πρέπει να τους παροτρύνουν. Στα πιο μικρά παιδιά η διαδικασία μπορεί να γίνει στην αγκαλιά του γονέα, ενώ στα μεγαλύτερα αρκετά βοηθητικό είναι το κράτημα του χεριού.
Κάποιες ιδέες για απόσπαση προσοχής κατά τη διαδικασία είναι:
- Βαθιές ανάσες, σαν να φυσάει το παιδί ένα κερί
- Κάποιο αγαπημένο παιχνίδι
- Δυνατό σφίξιμο της αριστερής γροθιάς ενώ η λήψη γίνεται στο δεξί χέρι, καθώς βοηθάει να χαλαρώσουν οι μύες και να προκληθεί λιγότερος πόνος
- Αγαπημένα τραγούδια ή βίντεο στο κινητό
- Παρακίνηση στο παιδί να σκεφτεί κάτι όμορφο, μια αγαπημένη του δραστηριότητα, ή μια ευχάριστη στιγμή που πέρασε πρόσφατα
Σε γενικές γραμμές είναι επιθυμητό το παιδί κατά τη διάρκεια της διαδικασίας να νιώθει πως διατηρεί τον έλεγχο. Απλές αποφάσεις που θα μπορέσει να πάρει, όπως πώς θα καθίσει, ποιο χέρι θέλει να δώσει θα το βοηθήσουν να διατηρήσει τον αυτοέλεγχο του. Εάν το παιδί κλάψει, θα πρέπει να το κάνουμε να καταλάβει πως είναι απολύτως αποδεκτό και όχι να το χαρακτηρίζουμε αρνητικά.
Μετά το τέλος της εξέτασης, δίνουμε χρόνο στο παιδί να ηρεμήσει και το επιβραβεύουμε για την συνεργασία του. Καλό είναι να αποφεύγονται οι υλικές επιβραβεύσεις, ειδικά τα γλυκά, αλλά μπορούμε να προσφέρουμε μια όμορφη βόλτα ή μία ώρα επιπλέον παιχνίδι στην παιδική χαρά.