Η ομαδικότητα στον αθλητισμό: πως να ενισχύσεις την ομάδα σου
Συγγραφέας: Βαρβάρα Μαγνησαλή M.Sc. Ψυχολόγος – Αθλητική Ψυχολόγος / Ολυμπιονίκης Μέλος Επιστημονικής Ομάδας Αθλητικών Ακαδημιών ΟΠΑΠ
Πόσοι από εμάς δε σχολιάσαμε θετικά το πως η εθνική ομάδα ποδοσφαίρου της Δανίας συσπειρώθηκε και λειτούργησε ως μια ασπίδα γύρω από τον αθλητή της, ο οποίος κατέρρευσε στη διάρκεια του αγώνα στο φετινό Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα; Πόσοι δεν θαυμάσαμε τα στοιχεία ομαδικότητας που επέδειξαν όλοι οι αθλητές; Όσο σημαντικό και αν είναι το ατομικό ταλέντο, η αλληλεπίδραση μεταξύ των μελών είναι αυτή που θα καθορίσει εάν η ομάδα απολαμβάνει το παιχνίδι και την επιτυχία - ή όχι.
Η ομαδικότητα αναγνωρίζεται ως μία από τις βασικότερες δεξιότητες μιας επιτυχημένης ομάδας. Επιτυχημένη ομάδα είναι εκείνη όπου όλα τα μέλη της συνεργάζονται, προκειμένου να επιτύχουν ένα κοινό στόχο και να εξελίξουν την ομάδα. Ιδιαίτερα στα παιδιά, η συμμετοχή στην ομάδα αποτελεί σημαντική ευκαιρία ώστε να αναπτύξουν κοινωνικές και ψυχολογικές δεξιότητες - από την ηγεσία και την ομαδική δουλειά έως την ενσυναίσθηση, την υπομονή, τη συνεργασία και την ευγενή άμιλλα. Δεξιότητες που θα υποστηρίξουν την προσωπική τους ανάπτυξη και οι οποίες θα αποτελούν εφόδια και εκτός αθλητισμού, όπως στο σχολείο, στην οικογένεια, στις σχέσεις και στην επαγγελματική ζωή.
Ο ρόλος του προπονητή είναι καθοριστικός για την ενίσχυση της ομαδικότητας. Ο προπονητής είναι εκείνος που καλείτε να συντονίσει και να εκπαιδεύσει τα μέλη, ώστε να λειτουργούν ως σύνολο και όχι ατομικά. Είναι εκείνος που σέβεται και καταφέρνει να συνδυάσει τις διαφορετικές και μοναδικές δεξιότητες και προσωπικότητες και που κάνει κατανοητό στον κάθε αθλητή το ρόλο του μέσα στην ομάδα. Επίσης, είναι σημαντικό να γνωρίζει ουσιαστικά τον κάθε αθλητή, να του δίνει ευκαιρίες συμμετοχής και εξέλιξης και να επιδιώκει συνεχώς την ανοιχτή και αποτελεσματική επικοινωνία μεταξύ των μελών. Η ενίσχυση της ομαδικότητας αποτελεί μια διαρκή και πολλές φορές κοπιαστική δουλειά. Το αποτέλεσμα όμως δικαιώνει και τον προπονητή αλλά και τους αθλητές.
Ιδανικά αποτελεί διαδικασία η οποία ξεκινάει από την αρχή της σεζόν, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι όλα τα μέλη της ομάδας έχουν κατανοήσει πλήρως τη φιλοσοφία, τους κανόνες, τις προσδοκίες και τους στόχους της ομάδας. Παρακάτω παρουσιάζονται μερικοί τρόποι που σύμφωνα με αθλητές αλλά και προπονητές φαίνεται να ενισχύουν την ομαδικότητα. Παρόλο αυτά, ένας προπονητής είναι σημαντικό να αφουγκράζεται και να λειτουργεί με βάση τις ανάγκες της ομάδας του, αλλά και αυτό που νιώθει ότι του ταιριάζει προσωπικά.
- Δημιουργία ενός μότο: σε συνεργασία με τους αθλητές, ο προπονητής μπορεί να δημιουργήσει ένα μότο, το οποίο θα αντιπροσωπεύει την ομάδα και θα την «ενώνει» σε ευχάριστες αλλά και δυσάρεστες στιγμές
- Κοινωνικά γεγονότα: διοργάνωση συναντήσεων με τους αθλητές εκτός αθλητικού πλαισίου, όπως σινεμά, πικ-νικ, παρακολούθηση αθλητικού γεγονότος, βραδιά βιντεοπαιχνιδιών, επίσκεψη σε μουσείο κλπ. Έτσι δίνετε η ευκαιρία στους αθλητές της ομάδας να γνωριστούν καλύτερα, αλλά και να δεθούν περισσότερο με τον προπονητή και να τον δουν να λειτουργεί ως πρότυπο και εκτός γηπέδου
- Ομαδικές συναντήσεις: μια φορά/εβδομάδα (ή/και συχνότερα) η ομάδα συγκεντρώνεται προκειμένου να συζητήσει θέματα που ίσως έχουν προκύψει, να αναγνωρίσει τι πάει καλά και τι όχι, να θέσει ή να αναπροσδιορίσει τους στόχους της και να εδραιώσει τη φιλοσοφία της ομάδας.
- Παιχνίδια: παιχνίδια όπως διελκυστίνδα, κρυμμένο θησαυρό, χαλασμένο τηλέφωνο κλπ αποτελούν εξαιρετικό και διασκεδαστικό τρόπο για να ενισχυθεί η ομαδικότητα.
Πολλοί αθλητές συμμετέχουν σε ομαδικά αθλήματα ώστε να αποτελούν μέλος μια ομάδας. Οι προπονητές είναι σημαντικό να θυμούνται ότι κάθε αθλητής είναι διαφορετικός και αυτό κάνει κάθε ομάδα μοναδική. Τονίζοντας τη σημασία της ομαδικότητας και ενισχύοντας την εμπράκτως, δίνεται στον αθλητή η ευκαιρία να λάβει το μέγιστο μέσα από την αθλητική εμπειρία και να γίνει ένας ομαδικός «παίχτης» εντός και εκτός γηπέδου.