Βιταμίνη D, ένα μεγάλο όπλο για την υγεία μας.
Συγγραφέας: Μαρία Βοιτσίδου, Κλινική Διαιτολόγος & Διατροφολόγος - Μέλος Επιστημονικής Ομάδας Αθλητικών Ακαδημιών ΟΠΑΠ
Η βιταμίνη D, ή αλλιώς η «βιταμίνη του ήλιου», είναι από τις σημαντικότερες βιταμίνες τόσο για τους ενήλικες, όσο και για τα παιδιά, καθώς είναι απαραίτητη για την διατήρηση της ομοιόστασης του ασβεστίου και του φωσφόρου στο έντερο και στα οστά, και παράλληλα έχει πολυδιάστατο ρόλο στην ομαλή λειτουργία του οργανισμού. Σε πρόσφατη μελέτη, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα, ότι η έλλειψη βιταμίνης D πιθανώς σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο COVID-19 λοίμωξης. Πόσο σημαντική λοιπόν, είναι η επάρκεια της βιταμίνης D για τη διατήρηση της υγείας μας;
Πως δρα η βιταμίνη D στο σώμα μας;
Η κυριότερη δράση της βιταμίνης D, είναι η αύξηση της απορρόφησης του ασβεστίου και του φωσφόρου από το έντερο, με απώτερο στόχο την ομαλή ανάπτυξη των οστών και των δοντιών. Η εν λόγω βιταμίνη όμως, έχει συγκεντρώσει έντονο επιστημονικό ενδιαφέρον, καθώς φαίνεται να επιδρά καθοριστικά στη συνολική υγεία μας. Ενισχύει την άμυνα του οργανισμού, βοηθάει στη μείωση των φλεγμονών, στην καλή λειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος, στην προστασία από χρόνιες παθήσεις, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, αλλά και στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης διαφόρων τύπων καρκίνου.
Τι συμβαίνει όταν η πρόσληψη βιταμίνης D δεν είναι επαρκής;
Το 90% της βιταμίνης D, προκύπτει από την έκθεση του δέρματος στην υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου, ενώ το υπόλοιπο 10% καλύπτεται μέσω της διατροφής ή με τη μορφή διατροφικών συμπληρωμάτων. Η έλλειψη λοιπόν της βιταμίνης D συνήθως οφείλεται σε ανεπαρκή πρόσληψη και μειωμένη έκθεση στον ήλιο, αλλά και σε περιπτώσεις νεφρικής και ηπατικής ανεπάρκειας. Η σοβαρή έλλειψη της βιταμίνης D μπορεί να προκαλέσει οστεομαλάκυνση στους ενήλικες και μακροπρόθεσμα, να συμβάλλει στην εμφάνιση οστεοπόρωσης! Όσον αφορά τα βρέφη και τα μικρά παιδιά, η εμφάνιση ραχίτιδας, αποτελεί μια πάθηση, που οφείλεται στην ανεπάρκεια βιταμίνης D και έχει ως κύριο σύμπτωμα την κακή οστική ανάπτυξη με παραμορφωμένα άκρα, οδοντικά προβλήματα, μυϊκή αδυναμία αλλά και ανεπαρκή ανάπτυξη του κρανίου.
Πως μπορεί να προληφθεί η ανεπάρκεια της βιταμίνης D και ποια είναι η συνιστώμενη πρόσληψη D και Ca σε παιδιά και εφήβους;
Θα ήταν ευκταίο, να γίνεται συχνός έλεγχος για πιθανή ανεπάρκεια βιταμίνης D, τόσο στα παιδιά όσο και στους ενήλικες. Όταν η έκθεση στον ήλιο δεν είναι δυνατή, η πρόσληψη της βιταμίνης μέσω της διατροφής αποκτά καθοριστική σημασία. Τροφές που αποτελούν πλούσιες πηγές βιταμίνης D, είναι τα λιπαρά ψάρια, τα στρείδια, τα μανιτάρια, ο κρόκος αυγού! Για την καλή οστική υγεία όμως, απαραίτητο είναι και το ασβέστιο, το οποίο μπορεί να καλυφθεί επαρκώς , εάν τα παιδιά καταναλώνουν γάλα και γιαούρτι, πράσινα φυλλώδη λαχανικά (π.χ. μπρόκολο), καθώς και σουσάμι και αμύγδαλα! Σε περίπτωση που δεν εξασφαλίζεται η διατήρηση της επάρκειας τόσο της βιταμίνης D, όσο και του Ca, συστήνονται ειδικά συμπληρώματα διατροφής από εξειδικευμένο διαιτολόγο.
Συστάσεις βιταμίνης D μg/day
Παιδιά 1-3 ετών: | Παρατηρείται μεγάλο εύρος τιμών, με τις συστάσεις να κυμαίνονται από 5 έως 15 μg ημερησίως. |
Παιδιά 4-9 ετών
| Οι συστάσεις κυμαίνονται από 0 έως 15 μg ημερησίως, με τον FAO/WHO (2004) και τον IoM (2011) να προτείνουν τιμές 5 και 10 μg ημερησίως, αντίστοιχα. |
Παιδιά 10-13 ετών | Οι συστάσεις κυμαίνονται από 0 έως 15 μg την ημέρα, με τον WHO και τον IoM να προτείνουν τιμές 5 και 15 μg ημερησίως, αντίστοιχα |
Παιδιά 14-18 ετών | Οι συστάσεις κυμαίνονται από 0 έως 15 μg ημερησίως, με τον FAO/WHO (2004) και τον IoM (2011) να προτείνουν τιμές 5 και 15 μg ημερησίως, αντίστοιχα |
Συστάσεις Ca mg/day
Παιδιά 1-3 ετών | Οι συστάσεις κυμαίνονται από 350 έως 600 mg ημερησίως, με τους περισσότερους οργανισμούς να συστήνουν από 500 έως 600 mg την ημέρα. |
Παιδιά 4-9 ετών | Οι συστάσεις κυμαίνονται από 450 έως 700 mg ημερησίως, ενώ ο ΙοΜ (2011) δίνει τιμή για «επαρκή πρόσληψη» που κυμαίνεται στα 1.000 mg ημερησίως. |
Παιδιά 10-13 ετών | Οι συστάσεις κυμαίνονται από 700 έως 1.300 mg ημερησίως. |
Παιδιά 14-18 ετών | Για τα αγόρια οι συστάσεις κυμαίνονται από 900 έως 1.300 mg ημερησίως, ενώ για τα κορίτσια οι τιμές κυμαίνονται από 800 έως 1.300 mg την ημέρα, με τους περισσότερους οργανισμούς, ωστόσο, να προτείνουν τιμή μεγαλύτερη από 1.000 mg και για τα 2 φύλα. |
*WHO (World Health Organization) / FAO(Food and Agriculture Organization/ ΙοΜ (Institute of Medicine).
Εθνικός Διατροφικός Οδηγός για Βρέφη, Παιδιά και Εφήβους